ZGŁOSZENIE WEWNĘTRZNE
REGULACJE PRAWNE I ORGANIZACYJNE
25 września 2024 r. weszła w życie (z wyjątkiem uregulowań dot. zgłoszeń zewnętrznych) ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (zwana dalej również ustawą o ochronie sygnalistów). Służy ona wdrożeniu do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23.10.2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Na tej podstawie Burmistrz Miasta Maków Mazowiecki wydał Zarządzenie Nr 33/2024 z dnia 16 września 2024 r. w sprawie ustanowienia procedury zgłoszeń wewnętrznych oraz ochrony osób dokonujących zgłoszeń w Urzędzie Miejskim w Makowie Mazowieckim.
W Urzędzie Miejskim w Makowie Mazowieckim (od 25 września 2024 r.) prowadzenie spraw wynikających z ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów – zgodnie z § 2 ust. 2 Zarządzenia Nr 33/2024 z dnia 16 września 2024 r. w sprawie ustanowienia procedury zgłoszeń wewnętrznych oraz ochrony osób dokonujących zgłoszeń w Urzędzie Miejskim w Makowie Mazowieckim oraz wydanymi upoważnieniami powierzono Pani Natalii Jaskowskiej – Koordynatorowi zgłoszeń oraz Pani Beacie Załęskiej - Zastępcy Koordynatora Zgłoszeń.
Osoby te są odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń wewnętrznych, prowadzenie rejestru zgłoszeń wewnętrznych oraz podejmowanie działań następczych, włączając w to weryfikację tych zgłoszeń, tj. ocenę prawdziwości informacji zawartej w zgłoszeniu wewnętrznym, dalszą komunikację z sygnalistą, w tym występowanie o dodatkowe informacje i przekazywanie sygnaliście informacji zwrotnej.
W przypadku gdy zgłoszenie dotyczy Koordynatora lub jego Zastępcy upoważniony pracownik przyjmujący zgłoszenia przekazuje je niezwłocznie, z pominięciem drogi służbowej, do Burmistrza Miasta, który wyznacza bezstronny zespół do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz. Urz. UE. L Nr 305, poz. 17)
• Ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz. U. 2024 poz. 928)
Zarządzenie Nr 33/2024 z dnia 16 września 2024 r. w sprawie ustanowienia procedury zgłoszeń wewnętrznych oraz ochrony osób dokonujących zgłoszeń w Urzędzie Miejskim w Makowie Mazowieckim
PODSTAWOWE POJĘCIA I INFORMACJE
Jak wygląda procedura postępowania ze zgłoszeniem?
- imienne zgłoszenie naruszenia prawa (pisemne lub ustne, za pośrednictwem kanałów zgłoszeń)
- wstępna weryfikacja formalna
- rejestracja zgłoszenia
- potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia - 7 dni od dnia otrzymania;
WYJĄTEK - jeżeli sygnalista nie podał adresu do kontaktu (adres korespondencyjny lub adres poczty elektronicznej), na który należy przekazać potwierdzenie zgłoszenia - działania następcze - każdorazowo postępowanie wyjaśniające
- informacja zwrotna - 3 miesiące od dnia potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia lub od upływu 7 dni od dokonania zgłoszenia
WYJĄTEK - jeżeli sygnalista nie podał adresu do kontaktu, na który należy przekazać informację zwrotną
Zgłoszenia anonimowe nie są rozpatrywane.
Sygnalista – osoba fizyczna, która zgłasza lub ujawnia publicznie informację o naruszeniu prawa w kontekście związanym z pracą. Ustawa o ochronie sygnalistów w art. 4 ust. 1 i 2 określa przykładowe kategorie zawodowe, których dotyczy kontekst związany z pracą. Należą do nich w szczególności:
- pracownik (były pracownik)
- osoba świadcząca pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej
- stażysta, wolontariusz, praktykant
- kandydat do pracy
- funkcjonariusz, żołnierz
- usługodawca
- inne osoby wymienione w art. 4 ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów.
Naruszenie prawa – działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa.
Informacja o naruszeniu prawa
- uzasadnione podejrzenie naruszenia prawa
- próba ukrycia naruszenia prawa
- zaistniałe lub potencjalne naruszenie prawa
- naruszenie prawa, do którego doszło lub prawdopodobnie dojdzie
Ustawa o ochronie sygnalistów w art. 3 ust. 1 zawiera zamknięty katalog obszarów, których może dotyczyć naruszenie prawa, należą do nich m.in.:
- korupcja;
- zamówienia publiczne;
- usługi, produkty i rynki finansowe;
- przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowanie terroryzmu;
- bezpieczeństwo produktów i ich zgodności z wymogami;
- bezpieczeństwo transportu;
- ochrona środowiska;
- ochrona radiologiczna i bezpieczeństwo jądrowe;
- bezpieczeństwo żywności i pasz;
- zdrowie i dobrostan zwierząt;
- zdrowie publiczne;
- ochrona konsumentów;
- ochrona prywatności i danych osobowych;
- bezpieczeństwo sieci i systemów teleinformatycznych;
- interesy finansowe Skarbu Państwa Rzeczypospolitej Polskiej, jednostki samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej;
- rynek wewnętrzny Unii Europejskiej, w tym publicznoprawne zasady konkurencji i pomoc państwa oraz opodatkowanie osób prawnych;
- konstytucyjne wolności i prawa człowieka i obywatela - występujące w stosunkach jednostki z organami władzy publicznej i niezwiązane z dziedzinami wskazanymi w pkt 1-16.
SPOSOBY PRZEKAZYWANIA ZGŁOSZEŃ WEWNĘTRZNYCH PRZEZ SYGNALISTĘ
- spotkanie z Koordynatorem lub upoważnionym pracownikiem w terminie 14 dni od przedstawienia takiego wniosku Koordynatorowi,
- adres poczty elektronicznej: zgloszenia@makowmazowiecki.pl w zaszyfrowanym pliku. Szyfr do pliku należy przekazać Koordynatorowi osobiście lub telefonicznie,
- adres korespondencyjny: Urząd Miejski w Makowie Mazowieckim, ul. Stanisława Moniuszki 6, 06-200 Maków Mazowiecki, na kopercie należy dodać dopisek „Zgłoszenie od sygnalisty, nie otwierać w kancelarii”,
- skrzynka na listy zamieszczona przy drzwiach Urzędu Miejskiego. Na kopercie należy dodać dopisek „Zgłoszenie od sygnalisty, nie otwierać w kancelarii”,
Przyjmowane są wyłącznie zgłoszenia podpisane. Nie jest nadawany bieg zgłoszeniom anonimowym.
Formularz zgłoszenia nieprawidłowości
RODO - Klauzula informacyjna dla osób zgłaszających nieprawidłowości w Urzędzie Miejskim w Makowie Mazowieckim
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych) (Dz. Urz. UE L 119/1 z 4.5.2016 r.), dalej RODO, informuję, że:
- Administratorem Pani/Pana danych osobowych jest Burmistrz Miasta Mak ów Mazowiecki.
- Nadzór nad prawidłowym przetwarzaniem danych osobowych w Urzędzie Miejskim w Makowie Mazowieckim sprawuje Inspektor Ochrony Danych Osobowych dostępny pod adresem e-mail:iod.makowmazowiecki@grupaformat.pl
- Pani/Pana dane osobowe przetwarzane będą na podstawie art. 6 ust. 1 lit. f RODO w celu wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na ADO, tj. w celu przyjęcia i rozpatrzenia zgłoszenia przypadków nieprawidłowości oraz ochrony osób dokonujących zgłoszeń zgodnie z Wewnętrzną procedurą zgłoszenia przypadków nieprawidłowości oraz ochrony osób dokonujących zgłoszeń oraz Ustawą.
- Pani/Pana dane zostaną ujawnione osobie upoważnionej do przyjmowania zgłoszeń i podejmowania w związku z nimi działań następczych.
- Pana/Pani dane mogą być przetwarzane za zgodą na ujawnienie Pani/Pana danych osobowych.
- Pani/Pana dane mogą zostać ujawnione wtedy, gdy takie ujawnienie jest koniecznym i proporcjonalnym obowiązkiem wynikającym z prawa Unii lub prawa krajowego w kontekście prowadzonych przez organy krajowe postępowań wyjaśniających lub postępowań sądowych.
- Pani/Pana dane osobowe zwarte w zgłoszeniu będą przechowywane przez okres 3 lat od wpłynięcia zgłoszenia.
- Przysługuje Pani/Panu prawo wniesienia żądania o zrealizowanie praw, o których mowa w art. 15 - 21 RODO, tj.:
- prawo dostępu do danych,
- prawo do sprostowania danych,
- prawo do usunięcia danych („prawo do bycia zapomnianym"),
- prawo do ograniczenia przetwarzania,
- prawo do przenoszenia danych,
- prawo do sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych,
- a w razie wyrażenia zgody, prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem.
- Ma Pani/Pan prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego - Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, jeśli uzna Pani/Pan, iż przetwarzanie Pani/Pana danych osobowych narusza przepisy o ochronie danych osobowych.
- Podanie przez Panią/Pana danych osobowych jest dobrowolne jednak jest warunkiem rozpatrzenia zgłoszenia nieprawidłowości. Konsekwencją niepodania danych osobowych będzie niemożność rozpatrzenia zgłoszenia.
- Administrator nie zamierza przekazywać Pani/Pana danych osobowych poza Europejski Obszar Gospodarczy.
- Przetwarzanie Pani/Pana danych osobowych nie będzie odbywać się w sposób zautomatyzowany w rozumieniu art. 22 ust. 1 i 4 RODO.
PRZYDATNE MATERIAŁY
Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej przygotowało i udostępniło na swojej stronie internetowej zestaw materiałów zawierających najważniejsze informacje na temat ochrony sygnalistów.
https://www.gov.pl/web/rodzina/ochrona-sygnalistow
Państwowa Inspekcja Pracy opublikowała broszurę skierowaną do osób i instytucji zainteresowanych przepisami regulującymi status sygnalistów. W broszurze zawarto następujące informacje: kto może być sygnalistą i co może zgłosić, jak i gdzie zgłaszać naruszenia prawa, od kiedy sygnaliście przysługuje ochrona, czy zgłoszenie zwalnia od odpowiedzialności karnej oraz jakie działania odwetowe są zakazane.
https://www.pip.gov.pl/files/126/Dla-pracownikow/1056/Sygnalisciprawaiobowiazki.pdf