Zawarcie związku małżeńskiego. Sporządzenie aktu małżeństwa. Terminy ślubów cywilnych
I. Podstawy prawne.
- Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. z 2018r., poz. 2224 - z późn.zm.).
- Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy ( Dz.U. z 2017r., poz. 682 - z późn.zm.).
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018r., poz.1025 - z późn.zm.).
- Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską (Dz.U. z 1998 r., Nr 51, poz. 319).
- Prawo prywatne międzynarodowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2015r.,poz. 1792).
- Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. z 2018r. poz.1044 - z późn.zm.).
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 22 stycznia 2015 r. w sprawie opłaty dodatkowej za przyjęcie oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński poza urzędem stanu cywilnego (Dz.U. z 2015 r., poz. 180).
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 stycznia 2015 r., w sprawie wzorów dokumentów wydawanych z zakresu rejestracji stanu cywilnego (Dz.U. z 2015 r., poz. 194 - z późn.zm.).
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 5 lutego 2015 r., w sprawie przenoszenia aktów stanu cywilnego do rejestru stanu cywilnego (Dz.U. z 2015 r., poz. 204- z późn.zm.).
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 lutego 2015 r., w sprawie sposobu prowadzenia rejestru stanu cywilnego oraz akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego (Dz.U. z 2016r., poz. 1904).
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 23 lutego 2016r.w sprawie określenia wzoru łańcucha z wizerunkiem orła i sposobu jego noszenia przez kierownika Urzędu Stanu Cywilnego (Dz.U. z 2016r.,poz.253 - z późn.zm.).
II. Termin załatwienia sprawy.
Zaświadczenia stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa i zaświadczenia stwierdzające że oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński zostały złożone w obecności duchownego (tzw. zaświadczenie do ślubu konkordatowego), wydaje się w dniu złożenia przed Kierownikiem USC przez nupturientów pisemnych zapewnień o nieistnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Zaświadczenie traci moc po upływie 6 miesięcy od dnia jego wydania.
Małżeństwo przed Kierownikiem USC (ślub cywilny) nie może być zawarte przed upływem miesiąca od dnia, kiedy osoby które zamierzają je zawrzeć, złożyły kierownikowi USC pisemne zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie tego małżeństwa. Jednakże Kierownik USC może zezwolić na zawarcie małżeństwa przed upływem tego terminu, jeżeli przemawiają za tym ważne względy.
III. Wymagane dokumenty.
Osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo osobiście przedstawia dokument tożsamości wybranemu Kierownikowi USC, albo Kierownikowi USC który ma wydać zaświadczenia do ślubu konkordatowego, oraz składa:
- Ważny dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport).
- Pisemne zapewnienie, że nie wie o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa.
Zapewnienie zawiera:
- nazwiska i imiona osób zamierzających zawrzeć małżeństwo, ich nazwiska rodowe, jeżeli można je ustalić, stan cywilny, obywatelstwo, daty i miejsca urodzenia, numery PESEL, jeżeli zostały nadane, oraz oznaczenia przedstawionych dokumentów tożsamości;
- jeżeli osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo pozostawała uprzednio w związku małżeńskim albo prawomocnie stwierdzono nieistnienie małżeństwa – wskazanie miejsca zawarcia małżeństwa;
- informację o wspólnych dzieciach osób zamierzających zawrzeć małżeństwo oraz oznaczenie ich aktów urodzenia i urzędu stanu cywilnego, w którym zostały sporządzone, jeżeli są znane;
- nazwiska, imiona oraz nazwiska rodowe rodziców każdej z osób zamierzających zawrzeć małżeństwo;
- jeżeli małżeństwo ma zostać zawarte w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (ślub konkordatowy) – oświadczenia o nazwisku (nazwiskach), które będą nosiły osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo po jego zawarciu, oraz oświadczenia o nazwisku dzieci zrodzonych z tego małżeństwa;
- oświadczenie, że nie zachodzą przeszkody uniemożliwiające zawarcie małżeństwa określone w art. 10−15 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego;
- informację o pouczeniu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia;
- adres do korespondencji osób zamierzających zawrzeć małżeństwo;
- podpisy osób zamierzających zawrzeć małżeństwo oraz kierownika urzędu stanu cywilnego albo konsula przyjmującego zapewnienie.
Oświadczenie, o którym mowa powyżej, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
3. Zezwolenie na zawarcie małżeństwa, jeżeli wymagają tego przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Cudzoziemiec zamierzający zawrzeć małżeństwo składa:
- Zapewnienie.
- Odpis aktu urodzenia, a jeżeli pozostawał uprzednio w związku małżeńskim – odpis aktu małżeństwa z adnotacją o jego ustaniu, unieważnieniu albo stwierdzeniu jego nieistnienia, albo odpis aktu małżeństwa z dokumentem potwierdzającym jego ustanie lub unieważnienie albo dokumentem potwierdzającym stwierdzenie nieistnienia małżeństwa, jeżeli na podstawie pozostałych składanych dokumentów nie można ustalić danych niezbędnych do sporządzenia aktu małżeństwa;
- Dokument stwierdzający, że zgodnie z właściwym prawem może zawrzeć małżeństwo.
Jeżeli otrzymanie dokumentu, o którym mowa w pkt 3, napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd w postępowaniu nieprocesowym na wniosek cudzoziemca może go zwolnić od złożenia tego dokumentu. W postępowaniu o zwolnienie cudzoziemca od złożenia dokumentu sąd na podstawie właściwego prawa ustala, czy osoba ta może zawrzeć małżeństwo.
Dokumenty które nie są sporządzone w języku polskim, muszą być przedkładane Kierownikowi USC wraz z ich urzędowym tłumaczeniem na język polski, dokonanym przez tłumacza przysięgłego danego języka.
Dokumenty w języku obcym przedkłada się Kierownikowi USC z urzędowym tłumaczeniem na język polski dokonywanym przez:
- tłumacza przysięgłego wpisanego na listę prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości;
- tłumacza przysięgłego uprawnionego do dokonywania takich tłumaczeń w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG);
- konsula.
Za dokumenty przetłumaczone przez konsula uznaje się również:
- dokumenty w języku obcym przetłumaczone na język polski przez tłumacza w państwie przyjmującym i poświadczone przez konsula;
- dokumenty przetłumaczone z języka rzadko występującego na język znany konsulowi, a następnie przetłumaczone przez konsula na język polski.
Udział biegłego lub tłumacza w procedurze związanej z zawarciem związku małżeńskiego zapewniają osoby składające te oświadczenia lub osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo. Osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo zapewniają udział biegłego lub tłumacza także wtedy, gdy świadkowie nie potrafią porozumieć się z kierownikiem urzędu stanu cywilnego.
Biegłego lub tłumacza, z wyłączeniem biegłego sądowego oraz tłumacza przysięgłego, kierownik urzędu stanu cywilnego poucza o odpowiedzialności karnej z art. 233 § 4 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.).
Biegły lub tłumacz składa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenie, że będzie wykonywał powierzone zadania sumiennie i bezstronnie, dochowując tajemnicy prawnie chronionej oraz kierując się w swoim postępowaniu uczciwością i etyką. Adnotację o złożeniu oświadczenia zamieszcza się w protokole czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego.
IV. Ślub poza urzędem stanu cywilnego.
Kierownik USC przyjmuje, na wniosek osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo, oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński poza urzędem stanu cywilnego w okręgu rejestracji stanu cywilnego, w którym jest on właściwy, jeżeli osoba ta jest w stanie zagrożenia życia lub zdrowia albo jest pozbawiona wolności (w takich przypadkach nie jest pobierana opłata dodatkowa).
Na wniosek osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo kierownik urzędu stanu cywilnego przyjmuje oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński poza urzędem stanu cywilnego w okręgu rejestracji stanu cywilnego, w którym jest on właściwy, jeżeli wskazane we wniosku miejsce zawarcia małżeństwa zapewnia zachowanie uroczystej formy jego zawarcia oraz bezpieczeństwo osób obecnych przy składaniu oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński.
Jeżeli wskazane we wniosku miejsce zawarcia małżeństwa nie spełnia wymogów, o których mowa powyżej, Kierownik USC pisemnie odmawia przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński we wskazanym miejscu.
Jeżeli Kierownik USC nie może przyjąć oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński w terminie wskazanym przez osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo, uzgadnia z nimi inny termin zawarcia małżeństwa. W przypadku braku uzgodnienia takiego terminu kierownik urzędu stanu cywilnego pisemnie odmawia przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński w terminie wskazanym przez te osoby.
V. Opłaty.
- Za sporządzenie aktu małżeństwa - 84 zł.
- Za udzielenie ślubu poza urzędem stanu cywilnego – 1.000 zł.
- Za wydanie odpisu skróconego lub wielojęzycznego aktu małżeństwa - 22 zł.
- Za wydanie odpisu zupełnego aktu małżeństwa – 33 zł.
Opłatę skarbową można zapłacić bezpośrednio w kasie Urzędu Miejskiego w Makowie Mazowieckim, ul. Moniuszki 6, Bank Spółdzielczy w Krasnosielcu/oddział Maków Mazowiecki, numer rachunku: 31 8917 0001 0012 5585 2000 0010
VI. Ważne informacje.
Związek małżeński mogą zawrzeć:
- osoby mające ukończone 18 lat. Jednakże z ważnych powodów sąd może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła lat 16, a z okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny,
- osoby które nie są ubezwłasnowolnione całkowicie,
- osoby które nie są dotknięte chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym. Osoby dotknięte chorobą psychiczną lub niedorozwojem umysłowym mogą zawrzeć związek małżeński po wyrażeniu zgody przez sąd,
- osoby nie pozostające w innym związku małżeńskim,
- osoby które nie są krewnymi w linii prostej, rodzeństwem ani powinowatymi w linii prostej. Sąd z ważnych powodów może zezwolić na zawarcie małżeństwa między powinowatymi,
- osoby których nie łączy stosunek przysposobienia.
Małżeństwo może być unieważnione, jeżeli oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński zostało złożone:
- przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome wyrażenie woli,
- pod wpływem błędu co do tożsamości drugiej strony,
- pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej.